Transcriptie
In alle veiligheid hout op maat zagen met een tafelzaagmachine? Als hulpstuk kan je een zaagslede bouwen! Volg in deze aflevering hoe je het hulpstuk precies kan namaken.
Wil je zelf aan de slag? Surf dan zeker naar onze website om het bouwplan te downloaden.
De zaagslede moet heen en weer kunnen schuiven op de tafelzaagmachine. Waar de geleiders van de tafelzaagmachine normaal als hulpstuk dienen om je werkstuk tegenaan te duwen, zitten gleuven. Die uitsparingen gebruiken we om de basis van de zaagslede te laten schuiven via latten. Eerst kijken om ze op maat te maken. Meet de breedte en de diepte van de gleuf, en stel de zaaggeleider in.
Maak een eerste zaagsnede, en test meteen of je maat al goed zit. Op het eerste zicht zitten we al goed. Verder zagen kan dus zonder probleem. Duw de lat stelselmatig langs het zaagblad, maar het laatste stuk doe je met een zaaghulpstuk: zo blijven je handen op een veilige werkafstand. Herhaal nogmaals voor de tweede lat. Eenmaal uitgezaagd, test je al even of de latten vlot kunnen schuiven. Mocht er nu nog iets aan schorten, kan je het nog vlug bijwerken.
MONTAGE BASISPLAAT
Breng houtlijm aan op de schuiflatten. Een plaat in multiplex komt erop te liggen. De hoeken moeten absoluut haaks zijn. De randen moeten telkens mooi aansluiten op de tafelzaagmachine. Bevestig een lijmklem, zodat de plaat niet verschuift tijdens het timmeren. Enkele nagels zijn voldoende. Volledig fixeren doen we met schroeven. Draai de plaat om en boor de schroefgaten voor. Voorboren doe je met een diamter die kleiner is dan de diameter van de schroef. Bevestig om de zoveel centimeter een schroef. Verzink de schroefkoppen voldoende. Een uitstekende schroefkop zal het heen en weer schuiven in de gleuven belemmeren. Als finishing touch schuren we de latjes nog even bij. Hoe gladder ze zijn, hoe vlotter ze zullen schuiven.
Vervolgens kort je de schuiflatten in tot aan de basisplaat. Ze waren bewust langer gelaten bij het inpassen in de gleuven van de tafelzaagmachine. Indien alles knelde, kon je met verlengde schuiflatten het geheel er makkelijker uitschuiven en tillen. De overtollige lengte mag nu wel weg. De basis is af. Nog even bijschuren kan nooit kwaad, en vergeet de kopse kanten van de afgekorte latjes niet.
GROEVEN UITFREZEN
Monteer de basisplaat op de machine, en zaag in het midden een uitsparing. Aan weerszijden komt nog een groef. Die dient om er later een klemhulpstuk te doen inpassen. De bevestiging loopt via een bout, en de uitsparing ervoor moet je uitfrezen. Pak er de bovenfrees bij. Bevestig een freesstift.
Markeer de groeven op gelijke afstand van de uitsparing voor het zaagblad. Werk in elk geval haaks. Eens de lijnen zijn getekend, kan je ze uitfrezen. Bevestig eerst een langsgeleider, stevig gefixeerd met een lijmklem zodat de lat niet gaat veschuiven. Het frezen doe je in verschillende stappen: er zit nu een frees met diameter van zes millimeter bevestigd, maar je neemt bij elke freesbeweging slechts de helft weg, dus drie millimeter per keer. Om de groef helemaal uit te halen moeten we in ons geval dus vier keer passeren met de freesstift. Herhaal eveneens bij de tweede markering, tot de kop van de bout vlotjes in de groef kan passeren.
De begin- en eindpunten van de groeven boren we nog wat breder uit, en dan nogmaals wat netter uitfrezen, zodat alle versplinterde vezels netjes zijn weggewerkt.
OPBOUW SLEDE
De basisplaat is zowat af, maar om ze nog veilig te kunnen bedienen komen er nog opstaande randen. Tijd om deze te maken. Uit een balk zaag je twee zijkanten op maat af. Je schroeft ze vast aan de plaat, en teken al eens af waar ze komt te liggen, zo kan je duidelijk zien waar je de boorgaten moet voorboren. Gebruik een schroeflengte die ongeveer uitkomt in de helft van het balkje, je wil niet gehinderd worden door uitstekende schroeven. Verlijm de houten delen, en schroef langs onderen vast. Hou er een winkelhaak bij als richtlijn zodat de delen recht op elkaar aansluiten.
Of draai voor het gemak de plaat om, en schroef in serie alle posities vast. De overtollige lijm verwijder je nog voor ze gaat uitharden. Herhaal nogmaals voor de overstaande zijde. Doordat de gaten zijn voorgeboord, trekken de schroeven zich goed vast en zitten de schroefkoppen verzonken.
Op elke opstaande rand komt nog een stuk balk ter afwerking. Bepaal de maat en zaag uit. Om een handige greep te creëren, maken we aan de zijkanten nog een schuine zaagsnede. De balken bevestig je ook hier opnieuw met schroeven en houtlijm.
REGELBARE GELEIDERS
Aan de zaagslede kan je later via twee hulpblokjes je werkstuk in positie houden. De afstand is regelbaar dankzij een rail. Die is gemaakt van een simpele gordijnrail. Haal er alle haakjes uit. Die hebben we niet nodig. Het is nu de bedoeling dat de rail in één van de opstaande randen wordt vastgemaakt. Om handiger te werken, demonteren we nog vlug één van de opstaande randen.
De rail beslaat de ganse breedte van de balk. Teken die maat af, en zaag het door. Het is dan wel een flinterdun aluminium rail, maar kijk voor een zaagblad om metaal af te korten. Om de rail in het hout in te werken, teken je de breedte en diepte af. Er is nu een richtlijn. Je zou de bovenfrees kunnen gebruiken, maar die kan maar een stukje per keer uithalen. Het zaagblad van de tafelzaag kan meteen over de volledige lengte een grotere inkeping maken. Maak eerst een testinkeping. Dan kan je nog altijd bijregelen indien nodig. Zaag uit tot de rail er net in past.
De rail schroeven we in de opstaande rast. Boor met een metaalboor enkele gaten voor. Leg de rail opnieuw in, en priem een punt in de boorgaten; je schroeven zullen zo makkelijker grip vinden in het hout. Schroef daarna alles vast.
De opstaande rand kan nu definitief vastgemaakt worden aan de basisplaat: bevestig eerst houtlijm, en schroef dan vast. Overtollige lijm verwijder je zo vlug mogelijk.
De zaagslede moet je heen en weer kunnen trekken langs het zaagblad, dus in het midden komt er nog een inkeping.
Nu komt het zaagblad wel dicht bij je handen uit, dus komt er nog een extra veiligheidsblok. Ook hier dus even voorboren, lijmen en dan definitief fixeren met een schroef. Gezien onze handen hier vaak komen te liggen voor de bediening, ga je nog eens over de randen met een houtbeitel. Met een spuitbus spray je het blokje nog vlug in een opvallende kleur. Eventueel teken je er nog wat extra lijnen op. Zo valt het goed op!
Tijd om de stootblokjes te maken. Duid aan waar de bout moet uitkomen. Zoek daarna het centerpunt op van elk blokje. Eens de bout is bevestigd, kan het blokje langs de rail schuiven: je zet hem vast met een vleugelmoer.
KLEMHULPSTUKKEN
Nog een leuke optie bij deze zaagslede: een klemhulpstuk waarmee je een stuk hout kan fixeren. Zo hoef je nooit met je handen dicht bij het zaagblad te komen.
Ook de klemmen worden vastgezet met een bout. Duid de positie aan. Voor je het gat uitboort, fixeer je de klem stevig vast. Het is een dik stuk metaal, dus het uitboren kan wel een tijdje duren. Vijl de bramen weg.
Elke klem krijgt nog een buiging mee. Om die hoek te bekomen, ga je het metaal bewerken met een moker. Klem dus stevig vast. Om het uiteinde zichtbaarder te maken, tape je nog af.
VERSTEKHULPSTUK
De zaagslede is pas af als je er ook nog in verstek mee kan zagen. We maken daar nu nog een hulpstuk voor.
Het hulpstuk vormt een gelijkbenige driehoek waarvan de schuine zijden in een hoek van vijfenveertig graden staan. Leg eerst je winkelhaak. Als je daarna je plooimeter in die haakse legt, deel je die hoek in vijfenveertig graden. Precies wat we nodig hebben. Zoek het punt van de bovenste hoek af in de middenste zaagsnede van het tafelblad. Meet nu de hoogte af vanaf de basis tot aan het punt. Vertrek vanaf een houten plaat met een haakse hoek: een nieuwe ongeschonden plaat heeft nog de ‘fabriekszijden’; je bent dan zeker dat je haaks begint. Zet je maten over, en zaag het geheel uit.
De driehoek is er. Nu nog enkele opstaande randen ervoor maken. Zaag de breedte en lengte op maat af. Duid aan waar je kan nagelen.
Bevestigen doen we hier namelijk met nagels zonder kop: ze zijn erg fijn en verminderen dus de kans op splijten van het hout. We zitten hier dan ook erg dicht op de rand. Ruw de hamer even op met wat schuurpapier. Zo heb je meer grip om de nagel te timmeren. Timmer de nagels eerst in de latjes. Breng houtlijm aan op de kopse kant, en timmer dan volledig vast. Pas ook toe aan de andere schuine zijde.
Het paneel moet vast zitten om ermee te werken, maar moet je ook makkelijk kunnen demonteren als je niet in verstek moet zagen. Dat lossen we op met deuvels. Boor een gat uit waarbij je de onderste plaat een voorlopige markering geeft. Boor ze daarna pas dieper uit, maar niet volledig door het hout uiteraard. De deuvel moet zich gewoon kunnen verankeren in de platen.
Ook in de top van het verstekhulpstuk zaag je nog een inkeping uit zodat het zaagblad vrij kan doorbewegen om een werkstuk volledig door te kunnen zagen.
Om veilig het zaagblad te laten uitkomen, werk je de top nog af met houten blokken. Je kent het ondertussen wel om te bevestigen: voorboren, houtlijm aanbrengen en dan definitief vastschroeven. Nu kan je alvast in alle veiligheid in verstek zagen.
Nog een laatste bescherming aanbrengen: een beschermkap die je afschermt tegen mogelijks rondvliegend materiaal. Een stuk plexiplaat is ideaal: het is voldoende stevig en je hebt tegelijkertijd zicht op je werk. Bevestig alleen nog met enkele schroeven. Boor wel gaten voor op een stuk resthout: zo vermijd je dat de gaten versplinteren bij het doorkomen van de boor doorheen de plexiplaat. Met deze laatste schroeven aan te brengen, is de zaagslede af!
FUNCTIES
De zaagslede is veelzijdig in gebruik: gewoon afkorten vormt de basis, maar dankzij het hulpstuk kan je er ook mee in verstek zagen. Wanneer je dichtbij het zaagblad iets moet zagen, heb je er ook nog de klembeugels bij om stevig, én veilig, het werkstuk te fixeren. Dankzij de verschuifbare stootblokken duw je een werkstuk telkens op dezelfde afstand vast. Handig om in serie hout op maat te zagen!
Deze klus van de tooldokter zit er ook alweer op; benieuwd naar nog meer tips? Surf dan meteen naar onze website om je in te schrijven op ons gratis online magazine. Bedankt voor het kijken, en tot de volgende aflevering!
